| Τύπος φαρμάκου | Σταθεροποιητής διάθεσης |
| Λαμβάνετε για: | Μανία, υποτροπιάζουσα κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, επιθετική συμπεριφορά |
| Άλλες ονομασίες | Camcolit®; Liskonum®; Priadel®; Li-Liquid® |
Τι είναι το Λίθιο;
Το Λίθιο (Li) χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητικό της διάθεσης κυρίως στη διαχείριση της διπολικής διαταραχή. Απορροφάται από τον γαστρεντερικό σωλήνα και έχει χρόνο ημιζωής 17-36 ώρες στην συνέχεια απεκκρίνεται από τα ούρα. Το Λίθιο μεταβάλλει τη μεταφορά του νατρίου στα νευρικά και μυϊκά κύτταρα, γεγονός το οποίο βοηθάει στην σταθεροποίηση της διάθεσης. Ο γιατρός θα σας συμβουλέψει για την ημερήσια δοσολογία που θα λαμβάνετε. Η δοσολογια του Λιθίου καθορίζεται βάση των αναλύσεων αίματος, οι οποίες παρουσιάζουν την συγκέντρωση Λιθίου στο αίμα.
Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης του Λιθίου;
Η πρωτεΐνη CRMP2, που εμπλέκεται στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων, είναι ανενεργή στα κύτταρα ασθενών με διπολική διαταραχή. Όταν τα κύτταρα λάβουν Λίθιο, η δραστηριότητα της CRMP2 επανέρχεται στο φυσιολογικό.-
Πριν πάρετε οποιοδήποτε σκεύασμα Λιθίου, ενημερώστε το γιατρό σας εάν:
Α) Είστε αλλεργικοί στο Λίθιο και σε οποιοδήποτε από τα συστατικά του
Β)Εάν νοσείτε από οποιαδήποτε άλλη κατάσταση όπως: καρδιαγγειακές παθήσεις, νεφροπάθεια, προβλήματα θυρεοειδούς, νόσο του Addison ή Myasthenia gravis
Γ)Λαμβάνετε οποιοδήποτε άλλο φάρμακο, ειδικά δισκία νερού
Δ)Είστε έγκυος (σχεδιάζετε εγκυμοσύνη) ή θηλάζετε
Τι πρέπει να γνωρίζω για την λήψη του Λιθίου;
Τα δισκία Λιθίου πρέπει να καταπίνονται ολόκληρα χωρίς μάσημα, μετά το φαγητό, την ίδια ώρα κάθε μέρα, συνήθως την νύχτα. Υπάρχει συγκριμένος αριθμός υγρών που πρέπει να λαμβάνετε. Σημειώστε πως, σε περιπτώσεις αφυδάτωσης όπως παρατεταμένες διαρροϊκές κενώσεις, τα επίπεδα αλάτων στο φαγητό σας μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα Λιθίου στο αίμα σας.
Τι διατροφικές συνήθειες πρέπει να αποκτήσω όταν λαμβάνω Λίθιο;
Προσπαθήστε να λαμβάνετε μια ισορροπημένη διατροφή κατά την διάρκεια που λαμβάνετε Λίθιο.
Τα επίπεδα αλατιού στη διατροφή σας μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα Λιθίου στο αίμα σας, έτσι προσπαθήστε να λαμβάνετε μια κανονική ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε αλάτι.
Πίνετε άφθονο νερό καθημερινά (12 ποτήρια την ημέρα), έτσι ώστε να μην στερείται υγρά το σώμα σας (μείωση πιθανοτήτων αφυδάτωσης). Έστω και αν έχετε πολυουρία συνεχίστε να λαμβάνετε μεγάλες ποσότητες.
Ενημερώστε τον γιατρό σας ή τον κοινοτικό σας νοσηλευτή για οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στον τρόπο που τρώτε ή πίνετε.
Η ποσότητα αλατιού και νερού στην διατροφή σας επηρεάζουν τα επίπεδα του Λίθιου, οπότε κρατήστε σταθερές τις ποσότητες που λαμβάνετε.
Μπορώ να σταματήσω να λαμβάνω το Λίθιο εάν νιώθω καλύτερα;
Το Λίθιο βοηθά στην μείωση της πιθανότητας της επιστροφής των συμπτωμάτων διπολικής διαταραχής (υποτροπή) είναι καλύτερα να συνεχίσετε να το λαμβάνετε ορθά. Είναι καλύτερα να συζητήσετε με το γιατρό σας ή τον νοσηλευτή σας πόσο καιρό θα χρειαστεί να λαμβάνετε τα φάρμακα σας. Είναι βέβαια σημαντικό να γνωρίζετε πως οι σταθεροποιητές διάθεσης τείνουν να λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι καλύτερο να επικεντρωθείτε στην παρακολούθηση για οποιαδήποτε επιδείνωση ή δυσάρεστη παρενέργεια και να ενημερώσετε άμεσα τον γιατρός σας ή τον κοινοτικό σας νοσηλευτή.
Τι γίνεται εάν ξεχάσω να λάβω μια δόση;
Πάρτε την χαμένη δόση το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, εάν είναι σχεδόν χρόνος για την επόμενη δόση, παραλείψτε τη χαμένη δόση που δεν λάβατε και πάρτε την επόμενη δόση την προβλεπόμενη ώρα. Μην διπλασιάσετε τη δόση και μην πάρετε επιπλέον δόσεις για να αναπληρώσετε τις χαμένες. Εάν ξεχάσετε να πάρετε το Λιθιο για περισσότερες από μερικές ημέρες, καλέστε τον γιατρό σας πριν πάρετε άλλα δισκία. Εάν πάρετε περισσότερα δισκία από την προβλεπόμενη δοσολογία, επικοινωνήστε με το γιατρό σας ή το πλησιέστερο νοσοκομείο άμεσα.
Θα χρειαστώ εξετάσεις αίματος;
Θα χρειαστείτε αρκετούς ελέγχους υγείας πριν ξεκινήσετε να λαμβάνετε θεραπεία με Λίθιο. Όταν αρχίσετε να λαμβάνετε το Λιθίο θα χρειαστεί να ελέγχετε στο αίμα σας τα επίπεδα του Λιθίου, για μείωση πιθανοτήτων επιπλοκών. Ο γιατρός ή η κοινοτική σας νοσηλεύτρια θα σας προγραμματίσουν συγκεκριμένες ημερομηνίες για έλεγχο επιπέδου ορού Λιθίου στο αίμα. Άλλες εξετάσεις που πραγματοποιούνται συχνά είναι έλεγχος θυροειδών ορμονών (TSH), λειτουργία των νεφρών (ουρία και κρεατινίνη). Αξιολογείται επίσης η λειτουργία της καρδίας με καρδιογράφημα. Οι αναλύσεις αίματος στα αρχικά στάδια λήψη Λιθίου πραγματοποιούνται εβδομαδιαίος, στην συνέχεια κάθε 6 μήνες , 12 μήνες και στην συνέχεια μια φορά τον χρόνο.
Επίπεδα Λιθίου στο αίμα:
Σε επίπεδα 0,6 έως 1.2 mmol/L: Φυσιολογικά επίπεδα- Σταθεροποίηση διάθεσης
Σε επίπεδα 1.5 έως 2.5 mmol/L: Αταξία, αδρός τρόμος, διάρροια, μυϊκή αδυναμία, καταστολή, έμετος.
Σε επίπεδα 2.5 έως 4.0 mmol/L: Χορειακές κινήσεις, σύγχυση, σπασμοί, μείωση επιπέδου συνείδησης, αύξηση τενόντιων ανακλαστικών, μυική υπερτονία, υπνηλία, λήθαργος, ισοπέδωση Τ-κυμάτων, νεφρική τοξικότητα που συνοδεύεται από υπερνατριαιμία ή υπονατριαιμία.
Σε επίπεδα μεγαλύτερα από 4.0 mmol/L: Κώμα, θάνατος.
Πότε θα αρχίσει να λειτουργεί το Λίθιο;
Αν και μερικοί άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα μόλις αρχίσουν να λαμβάνουν το Λίθιο, οι περισσότεροι βελτιώνονται σταδιακά. Μπορεί να χρειαστεί να το λάβετε περισσότερο από μερικές ημέρες έως αρκετές εβδομάδες για αξιοσημείωτη βελτίωση.
Yπάρχουν παρενέργειες;
Το Λίθιο όπως και όλα τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, οι οποίες διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες πιθανόν να εξασθενίσουν με την πάροδο του χρόνου. Ορισμένες σχετίζονται με τα επίπεδα Λιθίου στο αίμα και θα πρέπει να διαχειριστούν άμεσα.
Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν:
| · Στομαχικές διαταραχές (αίσθημα αδιαθεσίας, μειωμένη όρεξη για φαγητό, διάρροιες) | · Αύξηση σωματικού βάρους |
| · Ανάγκη για λήψη μεγάλης ποσότητας νερού (ξηροστομία) | · Πρησμένα πόδια ή αστράγαλοι |
| · Ζαλάδες | · Αίσθημα ασυνήθιστης δίψας |
| · Δερματικές αντιδράσεις | · Ελαφρύς τρόπος ή κούνημα των χεριών |
| · Απώλεια μαλλιών | · Συχνή ούρηση |
Περιστασιακά πιθανόν να εμφανιστούν ορισμένες παρενέργειες οι οποίες υποδηλώνουν υψηλά επίπεδα λιθίου στο αίμα.
Οι παρενέργειες αυτές περιλαμβάνουν:
| · Σοβαρή αλλεργία, εξάνθημα, κνησμό, δυσκολία στην αναπνοή | · Ασταθές βάδισμα/κακή ισορροπία- πιθανές πτώσεις |
| · Σύγχυση | · Σοβαρό τρόμο στα άκρα |
| · Ασυνήθιστη ανάγκη για ύπνο | · Καρδιακά προβλήματα |
| · Αίσθημα αδιαθεσίας και διάρροιες | · Προβλήματα στο θυροειδή και στα νεφρά |
| · Αργός ή άνισος καρδιακός ρυθμός | |
| · Μυϊκή αδυναμία | |
| · Κολλά η ομιλία |
Εάν ανησυχείτε για ανεπιθύμητες παρενέργειες, μιλήστε άμεσα με το γιατρό σας ή την κοινοτική σας νοσηλεύτρια.
Μπορώ να πάρω άλλα φάρμακα παράλληλα με το Λίθιο;
Άλλα φάρμακα τα οποία δεν είναι συνταγογραφούμενα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με το Λίθιο προκαλώντας ανεπιθύμητες παρενέργειες και τοξικότητα. Πριν λάβεις οτιδήποτε ρώτα τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σου.
Μπορώ να οδηγήσω;
Κατά τα αρχικά στάδια που θα λαμβάνετε το Λίθιο μπορεί να νιώσετε υπνηλία, κούραση, ζαλάδες με μειωμένη την αντανακλαστική σας ικανότητα. Εάν εσύ επηρεάζεσαι με αυτόν τον τρόπο, μην οδηγείς ή εργάζεστε με μηχανήματα. Συστήνετε στα αρχικά στάδια λήψης του Λιθίου να μην οδηγείτε.
Μπορώ να κάνω χρήση αλκοόλ;
Αποφύγετε να πίνετε αλκοόλ ενώ λαμβάνετε Λίθιο. Ο συνδυασμός αλκοόλ και Λιθίου πιθανόν να σας κάνουν να νιώσετε υπνηλία. Περιοριστείτε σε μικρές ποσότητες αλκοόλ (1 ποτήρι μπύρα / 1 ποτήρι κρασί σε κάθε 15 μέρες).
Μπορώ να μείνω έγκυος ή να θηλάσω;
Όλα τα φάρμακα μπορεί να έχουν επιβλαβή επιδράσεις ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το Λίθιο συνήθως δεν συνταγογραφείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επειδή μπορεί να βλάψει το αγέννητο μωρό. Εάν είστε έγκυος ή σκοπεύετε να προγραμματίσετε μια εγκυμοσύνη θα πρέπει συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Εσείς και ο γιατρός σας από κοινού θα αποφασίσετε εάν τα πιθανά οφέλη της θεραπείας υπερτερούν των πιθανών κινδύνων για το μωρό. Εάν θηλάζετε, θα πρέπει να λάβετε τη συμβουλή του γιατρού σας ή της κοινοτικής σας νοσηλευτρίας.
Ποια εναλλακτική φαρμακοθεραπεία υπάρχει διαθέσιμη;
Άλλα φάρμακα που μπορεί να συνταγογραφούνται ως σταθεροποιητές της διάθεσης
περιλαμβάνουν την Καρβαμαζεπίνη και το Βαλπροϊκό οξύ, Λαμοτριγίνη, Κουατεπίνη. Ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός σας θα είναι σε θέση να σας παράσχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό.